5.07.2014

rakija üzerine güzelleme

Eğer "abi Yeni Rakı'dan güzeli yok" veya "boğma rakı denilen şey varmış çok sertmiş" gibi önyargılarınız yoksa ve olur da bir yerlerden (Balkanlara yolu düşen bir arkadaş veya bizzat evinde yapan bir kalender gibi) elinize ulaşırsa mutlaka için diye bilgi vermeye geldim.

Şimdi önce şunu ayıralım: ortamlarda her rakı denilen şey bizim bildiğimiz rakı değil. Bizdeki rakı kuru üzümün mayalandırılması sonucu oluşan maişenin damıtılması ve anason eklenmesi sonucu oluşan bir içki. İşin kimyası basit: üzümde bulunan şeker maya hücreleri tarafından kullanılır ve ortaya alkol+karbondioksit çıkar. Uygun şartlarda alınan alkol de içilebir etil alkoldür. Bu basit mantığı biraz kurcalarsak aslında içinde şeker bulunan (yani tüm) meyvelerden alkol elde edilebilir. Nitekim yemyeşil coğrafyalarda yaşayan insanlar da yetiştirdikleri meyveleri yazın yer fazlasını kurutur veya reçel yapar. Elbette bunlardan alkol yapmak da mümkün. Nitekim Balkan coğrafyasında yapılan da bu: erik kullanılırsa elde edilen içkiye slivovica, kayısı kullanılırsa kajsija (aa ne garip isim), armuttan yapılırsa deunjevaca, vişneden nasıl olur denirse višnjevača denir de çeşitleri bitmez. Mesela aşağıdaki fotoğrafı görlen medenica gayet güzel bir bal rakijası. İnsanoğlunun eldeki meyveleri alkol ve diğer amaçlar için kullanması ile ilgili güzel bir yazıyı Michael Pollan'ın Arzunun Botaniği isimli kitabının "elma" bölümünde bulabilirsiniz. Aslında bakıldığında doğru teknik ve aletlerle piyasada bulunandan daha güzel rakı ve rakijalar yapıp içmek mümkün (bir arkadaşımdan biliyorum). Ama kayısı bu kadar pahalıyken nasıl olacak kardeşim bu iş?




Not 1: Yukarıda görülen Cepelin gibi ot eklenmiş bazı içkiler var ki güzeli candır, onunla ilgili malumatı ileride paylaşırız umarım.

Not 2: Yeni Rakı yapılırken şişede de okunacağı üzere tarımsal alkol kullanılmaktadır. Bu da tadı bozan bir şeydir. Sadece üzümden yapılan rakıya alıştıktan sonra inanın Yeni Rakı içmek zul geliyor.

İstek üzerine ek: Bir kere serttir rakija. Yaklaşık %40 alkolden bahsediyoruz ne de olsa. Sek küçük kadehlerde içilir. Rengi normalde şeffaftır ama bekletilen meşe fıçılardan dolayı hafif kahverengi olanını görürseniz şaşırmayın. Ha bir de zamansızdır. Bu gözler sağanak yağmur altında sabahın köründe kahve içmek için sığınılanan Arnavutluk'ta bir kahvehanede rakijaları ile demlenen üç dayı görmüştür. Bir de yavaş için, çarpar...